Niezwykłe pamiątki historyczne poza granicami Pszczyny, cz. 1

Odwiedzając liczne kraje zawsze staram się znaleźć odrobinę czasu, aby szukać w nich śladów związanych z Pszczyną. Podczas swojej ostatniej wizyty w Izraelu na początku listopada miałem okazję zobaczyć, w mojej ocenie, jeden z najcenniejszych artefaktów związanych z pszczyńskimi Żydami.

Jest nim mianowicie okolicznościowy puchar, który 1 kwietnia 1879 roku otrzymał od miejscowej Gminy Synagogalnej rabin i kaznodzieja Simon Alexander w podzięce za dotychczasowe 25 lat służby. Rabin Alexander, którego biogram opublikowałem w 2012 roku na łamach „Głosu Pszczyńskiego”, ostatecznie przepracował na rzecz gminy 31 lat i w 1885 roku osiągnąwszy 75 rok życia przeprowadził się do Berlina, gdzie zmarł 11 grudnia 1892 roku.
Wysoki na około 25 cm puchar wykonany został techniką repusu, czyli dwustronnego modelowania blachy za pomocą służących ku temu narzędzi. Jego trzon wsparty na okrągłej, dzwonowatej stopie podtrzymuje czarę zamkniętą pokrywą. Całość udekorowana została liśćmi akantu. Na czarze w ozdobnym obramieniu umieszczony został okolicznościowy napis:

Unserem Prediger
Herrn
Rabbiner Alexander
der Synagogen-Gemeinde
Pless
1854 zum 1t. April 1879

Naszemu kaznodziei,
panu
rabinowi Alexandrowi
Gmina Synagogalna
w Pszczynie
1854 do 1 kwietnia 1879

puchar
Puchar po śmierci właściciela przechodził w kolejnych latach w ręce następnych pokoleń rodziny Alexandrów, znajdując się początkowo w Berlinie, a po emigracji rodziny z Niemiec w latach 30. XX wieku kolejno w Urugwaju, Kanadzie i ostatecznie w Izraelu. Stanowi obecnie własność prapraprawnuka Simona Alexandra - Shukiego Raza (Waltera Joshuy Porzecanskiego), zamieszkałego w Ramat Ganie. Traktowany jest jako najcenniejsza pamiątka rodzinna, a raz w roku, podczas sederu pesachowego, wykorzystywany jest jako kielich proroka Eliasza, zwiastun nadejścia ery mesjańskiej. Dwa lata temu puchar został odnowiony.

Sławomir Pastuszka
powrót

Więcej znajdziesz w Głosie Pszczyńskim

Aktualny numer

Numer 10 (6 listopada 2024r.)

Archiwum numerów

  • Numer 9, 2 października 2024r.
  • Numer 8, 4 września 2024r.
  • Numer 7, 7 sierpnia 2024r.
  • Numer 6, 26 czerwca 2024r.
  • Numer 5, 29 maja 2024r.
  • Numer 4, 24 kwietnia 2024r.
więcej