Towarzystwo Dyletantów Teatralnych

Powstawanie żydowskich towarzystw kulturalnych na Górnym Śląsku w drugiej połowie XIX wieku wpisywało się w szersze procesy emancypacji i integracji społeczności żydowskiej w państwie pruskim. Zakładane w tym czasie organizacje nie tylko wspierały rozwój życia kulturalnego, lecz również stanowiły istotną formę samorealizacji oraz ekspresji ich członków. Odpowiadały na potrzeby żydowskich środowisk miejskich funkcjonujących w nowoczesnych strukturach społecznych, często też kompensowały ograniczony dostęp do instytucji kultury wyższej.

Przykładem takiej inicjatywy było Towarzystwo Dyletantów Teatralnych w Pszczynie (Theater-Dilettanten-Verein zu Pless), powołane do życia 15 marca 1876 roku z inicjatywy członków miejscowej Gminy Synagogalnej. Mimo iż informacje o jego działalności są skąpe, kluczowym źródłem do badań nad jego funkcjonowaniem pozostaje statut Towarzystwa z 1884 r., zachowany w zbiorach Archiwum Państwowego w Katowicach. Dokument ten stanowi podstawę źródłową niniejszego artykułu i umożliwia rekonstrukcję struktury organizacyjnej, celów oraz charakteru aktywności tego żydowskiego stowarzyszenia kulturalnego.
Towarzystwo miało charakter zarówno kulturalny, jak i filantropijny. Jego celem była „poprawa i rozwijanie towarzyskości przez częste przedstawienia teatralne i muzyczne”, przy czym cały dochód z tych wydarzeń miał być przeznaczany na cele dobroczynne.
Członkiem Towarzystwa mógł zostać każdy, kto cieszył się nienaganną opinią. Kandydatury rozpatrywał zarząd wraz z komisją balotacyjną, a decyzje zapadały w głosowaniu tajnym przy użyciu białych i czarnych kulek. Honorowe członkostwo mogło zostać przyznane osobom szczególnie zasłużonym, zwłaszcza w zakresie wspierania działalności Towarzystwa.


Sławomir Pastuszka
powrót

Więcej znajdziesz w Głosie Pszczyńskim

Aktualny numer

Numer 4 (9 kwietnia 2025r.)

Archiwum numerów

  • Numer 3, 12 marca 2025r.
  • Numer 2, 13 lutego 2025r.
  • Numer 1, 15 stycznia 2025r.
  • Numer 11, 11 grudnia 2024r.
  • Numer 10, 6 listopada 2024r.
  • Numer 9, 2 października 2024r.
więcej