Rodzina Mannebergów
Górnośląska rodzina Mannebergów, związana przede wszystkim z Wodzisławiem Śląskim i Rybnikiem, zaznaczyła swoją obecność także w Pszczynie. Szczególną rolę odegrał tu Michael vel Max Manneberg - adwokat i notariusz, który pod koniec życia pełnił także zaszczytną funkcję przewodniczącego Rady Miejskiej w Pszczynie.
Max Manneberg urodził się 15 stycznia 1855 r. w Wodzisławiu Śląskim w dobrze sytuowanej żydowskiej rodzinie mieszczańskiej. W rzeczywistości nosił imię Michael - takie bowiem figuruje w jego metryce urodzenia i większości oficjalnych dokumentów. W późniejszym okresie życia posługiwał się jednak imieniem Max, które stało się powszechnie używane w jego działalności zawodowej i społecznej. Był najstarszym dzieckiem garbarza i handlarza skórami Josepha Manneberga (1828-1889) i pochodzącej z Rybnika Eleonory z domu Aronade (1819-1903).
W 1874 r. Manneberg po 9 i pół roku nauki ukończył Królewskie Gimnazjum w Raciborzu. Następnie podjął studia prawnicze na Królewskim Uniwersytecie we Wrocławiu - brak szerszych informacji utrudnia dokładniejsze prześledzenie jego akademickiej ścieżki.
Podstawowych informacji na temat jego początkowej działalności zawodowej dostarcza periodyk „Justiz-Ministerial-Blatt”. Z wydania z 2 kwietnia 1883 r. dowiadujemy się, że Manneberg, dotychczas aplikant sądowy, uzyskał nominację na asesora. Był to istotny krok w prawniczej ścieżce kariery, oznaczający zakończenie etapu aplikacji i uzyskanie prawa do samodzielnego orzekania pod nadzorem przełożonych. Dalsze informacje przynosi numer z 14 kwietnia 1883 r., w którym odnotowano wpisanie Manneberga na listę adwokatów przy Sądzie Krajowym (Kreisgericht) w Gliwicach. Decyzja ta oznaczała przejście z asesury, będącej okresem przejściowym w zawodzie prawniczym, do pełnoprawnej działalności adwokackiej. Swoją kancelarię prowadził w domu Götza przy Bankstrasse (obecnie ulica Bankowa). Jednak już w kolejnym roku nastąpiła zmiana - numer z 25 kwietnia 1884 r. informował o wykreśleniu go z listy gliwickich adwokatów, a w wydaniu z 9 maja odnotowano jego wpisanie na listę adwokatów przy Sądzie Rejonowym (Amtsgericht) w Pszczynie.
Zmiana miejsca prowadzenia działalności wynikała z przeprowadzki Manneberga do Pszczyny, gdzie 1 maja
1884 r. otworzył własną kancelarię adwokacką. Z ogłoszenia prasowego wiadomo, że mieściła się na drugim piętrze budynku hotelu Uymy przy Schlosserstrasse 3 (obecnie ul. Chrobrego 5). Jak wynika ze spisu ludności z 1 grudnia 1885 r., było to również jego miejsce zamieszkania. Kolejny spis, przeprowadzony dokładnie pięć lat później, wymienia Manneberga jako lokatora kamienicy nr 5 przy Rynku. W międzyczasie, 1 kwietnia 1890 r., na łamach lokalnej prasy ogłosił przeniesienie kancelarii do kamienicy Brunona Giericha pod numerem 6. Niestety, jego nazwisko nie pojawia się w spisie z 14 czerwca 1895 r., co utrudnia ustalenie ówczesnego miejsca zamieszkania. Jednakże jedna z ksiąg meldunkowych wskazuje, że po ożenku, tj. po 1894 r. mieszkał w kamienicy Heinricha Timendorfera przy Polnischestrasse 21 (obecnie ul. Piastowska 14).
Sławomir Pastuszka
powrót