Symbolika pszczyńskiego cmentarza żydowskiego - rodowód
Społeczność żydowska podzielona jest wewnętrznie na trzy kasty, różniące się rolami i miejscem w życiu religijnym. To koheni, czyli kapłani, lewici, ich pomocnicy oraz Izrael, czyli lud. Przedstawiciele dwóch pierwszych grup mają przypisane od pokoleń charakteryzujące je symbole.
Zgodnie z przekazem biblijnym, kapłaństwo zostało ustanowione w czasach Mojżesza. Status pierwszego arcykapłana został przyznany przez Boga jego bratu Aaronowi z plemienia Lewiego jako znak wiecznego przymierza. Na urząd kapłański wprowadzeni zostali także jego czterej synowie: Nadab, Abihu, Eleazar i Itamar. Wszyscy następni arcykapłani i kapłani żydowscy musieli być ich potomkami w linii męskiej. Nie zostali oni jednak wyposażeni w dobra ziemskie, gdyż mieli całkowicie poświęcać się służbie Bogu przez sprawowanie funkcji religijnych w Świątyni Jerozolimskiej.
Po zburzeniu Świątyni przez Rzymian w 70 roku znaczenie kapłanów znacznie zmalało i nie mają oni już związku ze sprawowaniem kultu. Jednak przynależność do tego rodu była zawsze czynnikiem nobilitującym, a w judaizmie nadal istnieje kilka zwyczajów związanych z kapłaństwem, m.in. opisane w księdze Liczb błogosławieństwo kapłańskie. W jego trakcie dłonie kapłanów ułożone są w charakterystyczny sposób i w takiej też formie przedstawiane są w sztuce żydowskiej. Na cmentarzu w Pszczynie wszystkie realizacje skierowane są zewnętrzną stroną w kierunku patrzącego. Palce mają specjalny układ: palec środkowy łączy się ze wskazującym, a mały z serdecznym, ponadto dłonie stykają się kciukami oraz palcem serdecznym i wskazującym.
Sławomir Pastuszka
powrót