Z dobrodziejstwa produktów pszczelich człowiek korzysta od zarania dziejów.

Ze względu na swoje szczególne właściwości cenione były w starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie. Wirgiliusz w swej twórczości zamieszczał praktyczne rady dotyczące tych produktów. Hipokrates miodem leczył rany i choroby wątroby. Kleopatra dla pielęgnacji kąpała się w oślim mleku i miodzie, a Egipcjanie balsamowali zwłoki propolisem.
W tym miejscu rodzi się pytanie, czy współcześnie warto rozważać właściwości prozdrowotne produktów pszczelich w dobie powszechnych i skutecznych, syntetycznych produktów leczniczych ? Oczywiście tak, przede wszystkim ze względu na poniższe fakty:
- mają działanie profilaktyczne - mogą wykluczyć stosowanie syntetycznych leków,
- niwelują efekty uboczne stosowania syntetycznych produktów leczniczych,
- wspomagają działanie stosowanych leków,
- mogą działać skutecznie w przypadkach, gdy klasyczne produkty lecznicze nie działają,
- nie powodują efektów ubocznych.
Z powyższych względów produkty pszczele w ostatnich dziesięcioleciach cieszą się coraz większą uwagą naukowców, dietetyków oraz lekarzy. W ciągu ostatnich lat na całym świecie wzrosło zainteresowanie produktami pszczelimi stosowanymi w pełnowartościowym odżywianiu, w profilaktyce chorób cywilizacyjnych oraz w zapobieganiu oraz leczeniu (jako surowce farmakopealne) wielu jednostek chorobowych. Powszechnie znanymi i cenionymi produktami pszczelimi są miody, pyłek kwiatowy, pierzga, propolis, mleczko pszczele i jad pszczeli. Coraz powszechniej ludzie zaczynają sięgać po kolejne specyfiki z pszczelich uli, np.: ekstrakty z larw trutowych, ekstrakty larw barciaków (szkodników plastrów pszczelich), biorezonans rodzin pszczelich, aromatyczne powietrze gniazd pszczelich, zasklepy czerwiu pszczelego, chityna ciała pszczół i inne. Wraz z rozwojem apiterapii zastosowanie produktów pszczelich w leczeniu dolegliwości współczesnego człowieka będzie coraz szersze.
Dotychczas najpopularniejszym i najsmaczniejszym produktem pszczelego roju jest miód - produkt wytworzony przez pszczoły wyłącznie z nektaru lub spadzi.

Co może miód?
Miód ma potwierdzone badaniami działanie przeciwzapalne, antybiotyczne, antybakteryjne, stymulujące przewód pokarmowy, wspomagające w wirusowym zapaleniu wątroby, marskości wątroby, chorobach wirusologicznych, w schorzeniach dróg żółciowych, kamicy żółciowej, zapaleniu pęcherzyka żółciowego, leczeniu stanów zapalnych przewodu pokarmowego, zapobiega kamicy przewodów moczowych, żółciowych, działa przeciwalergicznie (np. przy astmie), regenerująco (np. nabłonka dróg oddechowych), wpływa dodatnio na pracę układu nerwowego i mózgu, wspomaga leczenie nerwic, bezsenności, stanów wyczerpania, anoreksji, hamuje rozwój procesu miażdżycowego, obniża ciśnienie tętnicze krwi, zmniejsza lub usuwa dusznicę bolesną, wspomaga rozwój czerwonych krwinek, pomaga w gojeniu się ran, pomaga w leczeniu owrzodzeń, wspomaga leczenie schorzeń alergicznych skóry, przyśpiesza gojenie się kości po urazach, złamaniach (przyczynia się do wytwarzania kostniny), pomaga w leczeniu paradontozy, schorzeń jamy ustnej na tle grzybiczym, pobudza perystaltykę jelit, przeciwdziała zaparciom, skraca czas trwania choroby.
Jaki miód wybrać?
Przede wszystkim najlepiej kupować miód bezpośrednio od pszczelarza. Miód zakupiony w sklepie powinien mieć pieczątkę polskiej pasieki. Miód z supermarketu to nieporozumienie, bez względu na to, czy będzie to miód wyprodukowany w Unii Europejskiej, czy pochodzący spoza UE.
Przy wyborze miodu możemy kierować się np. jego działaniem antybiotycznym (miody spadziowe i gryczane górują tu nad pozostałymi), albo w zależności od choroby wybierać miody stworzone przez pszczoły z konkretnych roślin, w tym roślin leczniczych. I tak np. miód wrzosowy możemy doskonale kierować do osób ze schorzeniami układu moczowego (bo wrzos jest doskonałym lekiem ziołowym na schorzenia tego układu), miód lipowy ze schorzeniami układu oddechowego, w tym przeziębieniami. Na schorzenia wątroby polecany jest powszechnie miód rzepakowy i niekiedy gryczany, a w przypadku nadkwaśności żołądka bądź wrzodów żołądka lub dwunastnicy - miód akacjowy. Ze względu na odpowiednią zawartość biopierwiastków miód działa odtruwająco i immunostymulująco, dlatego powinien być systematycznie spożywany przez osoby zamieszkujące duże aglomeracje. Przy zakupie miodu najlepiej kierować się radą pszczelarza.

Jak przechowywać miód?
Miód najlepiej przechowywać w szczelnych opakowaniach (np. szklanych słoikach), w ciemnych, chłodnych pomieszczeniach, w temperaturze 6 - 10 0C. Chłodne, suche piwnice doskonale nadają się do tego celu. Miód wchłania wilgoć i obce zapachy, dlatego pojemniki z miodem należy szczelnie zamykać.
Wszystkich zainteresowanych apiterapią oraz oceną jakości produktów pszczelich zapraszam na prelekcję prof. dr hab. Teresy Szczęsnej w ramach VI Śląskiego Dnia Miodu na pszczyńskim rynku w dniu 16 sierpnia.

Warto pamiętać
Jakości miodów nie można poprawnie ocenić wyłącznie na podstawie cech organoleptycznych, aczkolwiek pewne jego cechy wskazywać mogą na odstępstwa od normy.
Krystalizacja miodu jest naturalnym i prawidłowym procesem. Tempo i sposób krystalizacji jest specyficzny dla każdej odmiany miodu.
Odmianę miodu można prawidłowo określić wyłącznie na podstawie analizy procentowej pyłków przewodnich.
Miód może być przechowywany od 2 do 5 lat bez utraty właściwości - może zmienić zabarwienie, utracić intensywny aromat, jednak nie traci swojej bioaktywności.
Alergia na miód występuje rzadko i pojawia się zwykle u osób uczulonych na pyłki roślin.



Wiesław Londzin
Stowarzyszenie Pszczelarzy Ziemi Pszczyńskiej


Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
,,Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach"