Azbest jest handlową nazwą odnoszącą się do włóknistych materiałów nieorganicznych - minerałów o unikalnych właściwościach chemicznych i fizycznych. Azbesty, niezależnie od różnic chemicznych i wynikających z budowy krystalicznej, są minerałami naturalnie występującymi w przyrodzie. Ich występowanie jest dość powszechne, ale tylko w niewielu miejscach kuli ziemskiej azbest był i niekiedy jeszcze jest eksploatowany na skalę przemysłową.

Obowiązki właścicieli i użytkowników obiektów
Ze względu na udowodniony szkodliwy wpływ na zdrowie ludzi odpady zwierające azbest należą do odpadów niebezpiecznych, a gospodarka nimi wymaga prawidłowego podejścia oraz szczególnej kontroli. Szczególne zasady postępowania z odpadami zawierającymi azbest reguluje szereg przepisów, m.in. ustawa o zakazie stosowania azbestu, ustawa Prawo ochrony środowiska, ustawa o odpadach oraz związane z nimi rozporządzenia wykonawcze. Obecnie obowiązujące przepisy praktycznie zamknęły okres stosowania wyrobów zawierających azbest w Polsce. Do rozwiązania pozostaje natomiast - bardzo ważny ze względu na zdrowie ludzi i stan środowiska - problem sukcesywnego usuwania zużytych wyrobów zawierających azbest.
Sytuacja ta nakłada pewne obowiązki na użytkowników wyrobów zawierających azbest. Ważne w tym przypadku jest zdefiniowanie pojęcia użytkownika w znaczeniu odnoszącym się do wyrobów zawierających azbest oraz ich szczególnej roli, wynikającej z własności użytkowych. Użytkownikiem w znaczeniu jak wyżej jest każda osoba fizyczna lub prawna użytkująca przedmiot lub obiekt, pomieszczenie lub przestrzeń, gdzie znajdują się wyroby zawierające azbest. Azbest jest substancją rakotwórczą, uznaną powszechnie za wysoce szkodliwą dla zdrowia, a posiadanie prawa własności obiektów lub przestrzeni zawierających tę substancję rodzi zawsze szczególne obowiązki prawne dla właścicieli, a także dla tych użytkowników, na których te obowiązki zostały przeniesione w drodze prawnej (np. dzierżawy wieczystej).

Powiat pomaga eliminować azbest
W Polsce ogromną większość obiektów z wyrobami zawierającymi azbest stanowią obiekty budownictwa jednorodzinnego w miastach i na wsi, a także znajdujące się tam budynki gospodarczo-inwentarskie, różne budynki tymczasowe, jak np. obiekty ogródkowe itp. Tak więc w większości przypadków to właściciele są użytkownikami. Praktycznie więc ogromna większość właścicieli obiektów lub nieruchomości zawierających azbest jest również ich użytkownikami. Z taką samą sytuacją mamy do czynienia na terenie powiatu pszczyńskiego, stąd nasz powiat podjął szereg działań mających na celu ułatwienie eliminacji azbestu z naszego otoczenia.
W roku 2006 powstał „Program likwidacji azbestu z terenu powiatu pszczyńskiego”, który miał na celu między innymi oszacowanie ilości azbestu z jaką możemy mieć do czynienia na terenie naszego powiatu oraz określenie zasad współpracy z gminami naszego powiatu w tym zakresie. Można w nim także znaleźć szczegółowy opis bezpiecznego postępowania z materiałami budowlanymi zawierającymi azbest (program znajduje się na stronie www.bip.powiat.pszczyna.pl w zakładce: Wydziały - Wydział Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środowiska - Plany, programy i rejestry).
Aktualizację tego programu wykonano w 2014 roku. Znajdziemy tutaj uaktualnione dane o rzeczywistej ilości wyrobów zawierających azbest występującej w poszczególnych gminach na terenie powiatu. Jedynie gmina Pawłowice nie przeprowadziła do tej pory inwentaryzacji azbestu na swoim terenie, stąd dla tej gminy wielkość ta została określona szacunkowo. Obecną ilość wyrobów zawierających azbest na terenie naszego powiatu przedstawia tabela.

Ilość wyrobów zawierających azbest na terenie powiatu pszczyńskiego w 2014 r. (wg danych z gmin)




Konieczna skuteczna eliminacja azbestu
Analizując ilości azbestu, który w różnych postaciach znajduje się w naszym otoczeniu, z całą odpowiedzialnością można stwierdzić, iż należy podjąć wszelkie dostępne środki dla skutecznej jego eliminacji. Powiat pszczyński od 10 lat włącza się aktywnie w programy gminne skierowane do mieszkańców, a polegające na dofinansowaniu do przedsięwzięć polegających na usuwaniu odpadów powstałych przy likwidacji pokryć dachowych i elewacji zawierających azbest, z budynków mieszkalnych i gospodarczych położonych na terenie powiatu.
Bardzo ważnym jest uświadomienie sobie zagrożeń, jakie pociąga za sobą niewłaściwie postępowanie z azbestem, który do tej pory znajduje się w naszym otoczeniu.

Starostwo Powiatowe w Pszczynie
Literatura:
1) Program likwidacji azbestu dla powiatu pszczyńskiego, maj 2006.
2) Aktualizacja Programu likwidacji azbestu dla powiatu pszczyńskiego, listopad 2014.
3) Zdrowotne i prawne aspekty postępowania z wyrobami zawierającymi azbest, prof. dr hab. Neonila Szeszenia-Dąbrowska, 2004.



Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
,,Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach"