Losy rodziny Finków - Rosalie Fink
Rodzina Finków osiadła na ziemi pszczyńskiej w drugiej połowie lat 30. XIX wieku, a jej protoplastą był tutaj Hirschel Fink, wieloletni karczmarz w Miedźnej.
W tym numerze przedstawiam losy Rosalie Fink po śmierci jej męża Louisa w 1896 roku, a w szczególności historię nieistniejącej już zabudowy, która powstała z jej inicjatywy i funduszy na posesji przy ulicy Dworcowej 1.
Po śmierci Louisa Finka prowadzenie interesów i zarząd nad posiadanym majątkiem spadł na wdowę po nim. 20 grudnia 1897 roku Rosalie Fink zakupiła działkę przy ulicy Dworcowej 1 (Bahnhofstrasse 1) od mistrza grabarskiego Carla Fricke. Zgodnie z zapisem księgi katastralnej, na posesji znajdowały się wówczas trzy budynki: dom mieszkalny z dziedzińcem, ogrodem i oddzielną oborą, grabarnia oraz szopa z oborą.
Na zakupionej działce Rosalie Fink zaplanowała wzniesienie okazałej, eklektycznej kamienicy, która swoją wielkością oraz bogatymi dekoracjami miała otwierać od strony dzisiejszej ulicy Katowickiej rozbudowującą się właśnie ulicę Dworcową, a tym samym stworzyć reprezentacyjny wjazd do centrum miasta.
Projekty budynku datowane na 1 i 2 maja 1901 roku opracowane zostały przez pszczyńskiego mistrza murarskiego i ciesielskiego Richarda Assera. 10 maja tego samego roku projekt zatwierdziła miejska komisja budowlana w składzie: Gustav Staudinger, Gustav Saeftel, August Krummer, Johann Kachlik i Gustav Lux. Budynek miał składać się z dwupiętrowej części frontowej z poddaszem oraz tylnej, piętrowej, niewielkiej dobudówki z betonowym tarasem od strony podwórza, przylegającej do zabudowań restauratora Wilhelma Grünpetera. Budynek został zrealizowany, co potwierdzają dokumenty oraz plany, jednak zupełnie z pominięciem dekoracji fasady. Pomiędzy starym a nowo wybudowanym budynkiem ulokowano bramę wjazdową na dziedziniec.
Na każdym z poziomów znajdowały się po dwa mieszkania. Układ parteru był inny niż na pozostałych piętrach. Składał się z obszernej sieni prowadzącej na klatkę schodową, obok której znajdowała się ubikacja. Na mieszkanie znajdujące się w lewym skrzydle przypadało pomieszczenie handlowe z zapleczem gospodarczym, dwa pokoje, kuchnia ze spiżarnią oraz ubikacja. Natomiast mieszkanie w prawym skrzydle składało się z pomieszczenia handlowego z zapleczem gospodarczym, kuchni ze spiżarnią, przechodniego pokoju oraz łazienki i drugiej kuchni połączonej z dodatkową klatką schodową.
Mieszkania w lewym skrzydle pierwszego i drugiego piętra były identyczne. Składały się z kuchni ze spiżarnią, ubikacji oraz czterech pokoi, z czego narożny połączony był z balkonem. Na mieszkanie w prawym skrzydle pierwszego piętra przypadało pięć pokoi, ubikacja, dwa pomieszczenia gospodarcze, kuchnia i łazienka. Na drugim piętrze mieszkanie w tym skrzydle składało się z czterech pokoi, kuchni ze spiżarnią, ubikacji oraz tarasu ulokowanego na dachu dobudówki. Na poddaszu ulokowano trzy pokoje (z czego jeden z ubikacją), dwa korytarze, strych i suszarnię. Każdy z pokoi ogrzewany był piecem kaflowym.
W 1902 roku powstały dwa kolejne projekty rozbudowy posesji, które także opracował Richard Asser. Pierwszy, datowany na 14 kwietnia, obejmował wzniesienie piętrowego załącznika do tylnej dobudówki nowej kamienicy, gdzie ulokowano wozownię i stajnię dla koni oraz budowę dwupiętrowego domu w miejsce starego, który rozciągał się od mostu nad Pszczynką po bramę wjazdową na posesję. W pierwotnym założeniu cała powierzchnia parteru została przeznaczona na pomieszczenie handlowe oraz klatkę schodową, do których prowadziły osobne wejścia od strony podwórza. Na piętrze ulokowano dwa mieszkania, składające się z dwóch pokoi i kuchni, a na drugim piętrze takie samo mieszkanie oraz strych.
Drugi projekt, datowany na 31 maja, zawierał poprawki do tego z 14 kwietnia. Polegały one na likwidacji wewnętrznej klatki schodowej, kosmetyczną poprawkę układu pomieszczeń oraz wzniesieniu aneksu biegnącego wzdłuż rzeki, gdzie ulokowano nową klatkę schodową oraz pomieszczenia gospodarcze.
W 1903 roku w księdze katastralnej odnotowano wyburzenie szopy z oborą oraz budowę czterech budynków: frontowego budynku mieszkalnego z oddzielną ubikacją, szopami na drewno i węgiel, wozownię, szopę i stajnię dla koni. Zapisy te potwierdzają realizację powyższych projektów. Jednak, jak rzeczywiście wyglądała zabudowa działki przy ulicy Dworcowej 1, jest trudne do stwierdzenia. Zgodnie z relacjami mieszkańców Pszczyny, budynki frontowe zostały wyburzone prawdopodobnie końcem lat 80. XX wieku, a obecnie w ich miejscu urządzony jest ogródek oraz trawnik. Z dawnej zabudowy pozostała jedynie część tylnej zabudowy nowego budynku, obecnie znacznie przebudowana, poprzez co zatraciła swój oryginalny wygląd.
7 czerwca 1904 roku nieruchomości należące do Rosalie Fink zostały przez nią przekazane jej synowi Maxowi, który także oficjalnie przejmie prowadzenie destylarni w budynku przy ulicy Dworcowej 2 (Bahnhofstrasse 18).
Sławomir Pastuszka
Opracowano na podstawie zasobów Archiwum Państwowego w Pszczynie.
powrót